SŁUŻBA NA RZECZ UCHODŹCÓW I UKRAINY – 2021/2022
W sierpniu 2021, w związku z kryzysem na granicy polsko-białoruskiej, Stowarzyszenie Harcerskie podjęło służbę na rzecz migrantów i uchodźców. W lutym 2022 naszą służbą objęliśmy także ofiary wojny w Ukrainie. Na niniejszej stronie przedstawiamy inicjatywy, które w ramach naszej służby podejmujemy. Działamy w porozumieniu z innymi organizacjami harcerskimi oraz pozarządowymi. Informacje o naszych działaniach przekazujemy także w naszym NEWSLETTERZE.
Materiały edukacyjne i propozycje programowe – Ukraina i wojna
Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę – kompendium zasobów na temat pomocy osobom objętym wojną w Ukrainie
Jak z uczniami rozmawiać o wojnie, kiedy w klasie są osoby z Ukrainy, Rosji lub Białorusi?
Psycholog radzi, jak w szkole i w domu rozmawiać z dziećmi i młodzieżą o wojnie w Ukrainie
Co możemy zrobić w związku z wojną w Ukrainie
Poznaj kulturę i naród ukraiński poprzez literaturę, muzykę i film
Kosmos dla dorosłych – Jak rozmawiać z dziećmi o wojnie w Ukrainie?
Wojna w Ukrainie. Jak rozmawiać o niej z dziećmi i młodzieżą? (nagranie)
Jak rozmawiać z uczniami o wojnie w Ukrainie (nagranie)
Jak uczyć o polsko-ukraińskiej historii, żeby nie dać się podzielić? (nagranie)
Uniwersytet Otwarty Uniwersytetu Warszawskiego – Jak rozmawiać z dzieckiem o wojnie? (nagranie)
Materiały edukacyjne i propozycje programowe – wielokulturowość i uchodźcy
Gra dla zuchów (i nie tylko!) o Pułtusku i wielokulturowości. Przygotowana przez hm. Anię Mieczyńską-Jerominek, po raz pierwszy przeprowadzona podczas zlotu zuchowego w czerwcu 2022 r.
Materiały do gry
Udział w zajęciach organizowanych przez Centrum Wielokulturowe. Zachęcamy do udziału (drużyną, gromadą, kadrą środowiska, etc.) w zajęciach prowadzonych (za darmo!) przez Centrum Wielokulturowe (przy ul. Jagiellońskiej 54) – wystarczy się umówić (odpowiednio wcześnie!) i przyjść, wszystko jest gotowe, a prowadzą bardzo ciekawe osoby. Kontakt: tel. 22 648 11 11, tel. 515 566 266, [email protected]
https://centrumwielokulturowe.waw.pl/lekcje-wielokulturowe/
[zajęcia dla gromad zuchowych i drużyn harcerskich]
Rozmowa o uchodźcach – scenariusz dwóch zbiórek. (Komentarz)
https://globalna.ceo.org.pl/wp-content/uploads/sites/4/2021/09/Scenariusz-Rozmawiajmy-o-uchodzcach-2021-1.pdf
[zajęcia dla drużyn]
Scenariusze zajęć/zbiórek:
https://migracje.ceo.org.pl/materialy/scenariusze
[zajęcia dla drużyn]
Scenariusze zajęć/zbiórek oparte na reportażu:
https://tea.org.pl/wp-content/uploads/2021/08/Wszyscy-o-wszystkim-malo-wiemy.pdf
[zajęcia dla drużyn]
Scenariusze zajęć/zbiórek oparte na bajkach:
https://www.unhcr.org/pl/317-dlanauczycieli.html
[zajęcia dla gromad zuchowych i drużyn harcerskich]
Materiały i scenariusze zajęć/zbiórek:
https://forummigracyjne.org/npub/caly-swiat-w-naszej-klasie-materialy-edukacyjne
[zajęcia dla gromad zuchowych]
Filmy, które warto obejrzeć (także w ramach zbiórki):
https://migracje.ceo.org.pl/materialy/filmy
[zajęcia dla drużyn]
„Pogranicza”. Wystawa fotografii Karola Grygoruka w Staromiejskim Domu Kultury (Rynek Starego Miasta 2), którą można odwiedzić od 11 lutego do 2 kwietnia 2022:
https://sdk.pl/galeria/pogranicza-wystawa-fotografii-karola-grygoruka/
[dla drużyn harcerskich]
Wiele materiałów i odnośników przygotowanych przez Koalicję SOS:
https://www.organizacjespoleczne.org.pl/ludzie-na-granicy-jak-o-tym-rozmawiac-i-uczyc-propozycje-materialow-i-linkow-dla-nauczycielek-i-nauczycieli/
[dla gromad zuchowych i drużyn harcerskich]
Jak rozmawiać z dziećmi o uchodźcach
Jak rozmawiać z dziećmi o uchodźcach (wywiad z Anną Alboth, wrzesień 2021)
Kobiety w społeczeństwie muzułmańskim
Kobiety w społeczeństwie muzułmańskim (Michalina Dąbrowska, czerwiec 2021)
Konwencja dotycząca statusu uchodźców
Konwencja dotycząca statusu uchodźców (sporządzona w Genewie w 1951 r., przyjęta przez Polskę w 1991 r.)
Prawo azylu i status uchodźcy
Prawo azylu i status uchodźcy – art. 56 Konstytucji RP
Materiały po ukraińsku – do wykorzystania podczas zajęć z dziećmi z Ukrainy
Przetłumaczone na ukraińsku materiały edukacyjne od Wydawnictwo Dwie Siostry
Zbiór ilustrowanych krótkich bajek po ukraińsku
Darmowe e-booki od lwowskiego wydawnictwa
Kilkadziesiąt filmów, w których autorzy Starego Lwa czytają dzieciom fragmenty swoich książek
Kanał z bajkami, które można pobrać i słuchać offline
Lista filmów od Netflix z dubbingiem lub napisami po ukraińsku
Książki po ukraińsku do pobrania
„Kajko i Kokosz. Szkoła latania” po ukraińsku
Audiobooki w języku ukraińskim
70 książek dla dzieci w języku ukraińskim do pobrania ze strony Lustro Biblioteki
„Szary i Ruda” po ukraińsku (do słuchania) od Teatr Barnaby
E-booki od wydawnictwa Barabooka, z podziałem na kategorie wiekowe
Baśnie ludowe po ukraińsku (trzeba wybrać autorów z Ukrainy)
Kolorowanki z legendami polskimi po ukraińsku
Podręczniki w języku ukraińskim, wszystkie klasy
Książki dla dzieci po ukraińsku
Podręcznik do nauki języka polskiego dla dzieci z Ukrainy
Służba i działania, w które można się zaangażować
Służba na rzecz Ukrainy – na profilu SH
Nasze wydarzenie fb, gdzie można znaleźć najnowsze informacje oraz propozycje służb i aktywności dotyczące pomocy ofiarom wojny w Ukrainie.
Pogotowie Harcerskie ZHR, SH oraz FSE – pomoc Ukrainie
Pogotowie koordynuje różne formy służby, do których można się zgłaszać, m.in. dyżury w punktach recepcyjnych, opieka nad dziećmi, udzielanie informacji i pomoc w aklimatyzacji w Polsce, wyjazdy na granicę (dla pełnoletnich), etc.
– Listę służb, wraz z odnośnikami do grafików do których można się wpisać, można znaleźć tutaj
– Do pełnienia takich służb zgłaszać się można także wypełniając następujący formularz
– Dodatkowe informacje o całej tej inicjatywie znaleźć można tutaj
Służba w Domu Ukraińskim – koordynowana przez SH
Jako SH za tę służbę odpowiadamy – pomagamy w logistyce działań Domu i zarządzamy zespołem wolontariuszy. Aby dołączyć do tej służby należy wypełnić następujący formularz.
List do drużynowych (1 lutego 2022)
List do drużynowych, dotyczący organizacji przez drużyny i gromady zajęć poświęconych wielokulturowości, uchodźcom i migrantom, etc.
Zajęcia z dziećmi rodzin uchodźczych w Piasecznie. Dzieci te siedzą całymi dniami w domach z rodzeństwem i rodzicami, w zasadzie nigdzie nie wychodzą. W nadchodzącym półroczu służbę na ich rzecz koordynować będzie hm. Ania M-J. Oto jej bezpośrednia relacja i apel o wsparcie:
„W Piasecznie byłam dwukrotnie w grudniu, poznałam grupę i zaproponowałam różne zabawy i zajęcia. Nie jest to łatwe – w zasadzie tylko najstarsza dziewczynka porozumiewa się w języku angielskim na poziomie podstawowym, po polsku dzieci znają pojedyncze wyrazy. Grupa jest bardzo zróżnicowana wiekowo, dzieci trudno czymś wspólnym zainteresować – najlepiej sprawdzają się chyba zajęcia plastyczne (są w stanie zaangażować się w takie działania przez około godzinę), a także zabawy ruchowe o jasnych zasadach (rzut do celu, łowienie rybek, zabawa z piłką). Dzieci są po różnego rodzaju traumach, trochę nadpobudliwe, trochę ze skłonnościami do agresji, szybko się nudzą. Trudno je też zdyscyplinować, zachęcić np. do sprzątnięcia po sobie. Przy tym wszystkim potrzebują ciepła, zainteresowania, uwagi – i to jest coś, co możemy im dać i od czego trzeba zacząć, a może z czasem uda się zrealizować ambitniejsze propozycje:) Szukam chętnych, którzy chcieliby wraz ze mną prowadzić takie zajęcia – poczynając od 13 stycznia w czwartki, w godzinach 16:00-20:00 (możliwe, że w ramach bloku odbywać się będą inne zajęcia przez około godzinę – np. nauka języka angielskiego lub projekcje filmów edukacyjnych; dowiadujemy się o nich na bieżąco). Zajęcia odbywają się w przyjaznym lokalu około pół kilometra od stacji PKP Piaseczno (do której można dojechać pociągiem z Dworca Śródmieście lub autobusem 709 z Metra Wilanowska). W lokalu są podstawowe sprzęty do zabaw ruchowych (piłki, koła hula-hop, hantle), gry planszowe, puzzle, materiały do zajęć plastycznych. Propozycje najbliższych zajęć przygotuję i prześlę zainteresowanym. Zgłaszać się można zarówno indywidualnie, jak i zespołem (np. radą drużyny), najlepiej bezpośrednio do mnie.”
Zbiórka rzeczowa organizowana przez Las Rąk. Lista z zapotrzebowaniem jest regularnie uaktualniana. Zaangażowanie się oznacza zorganizowanie funduszy (zarobienie w ramach akcji zarobkowej, złożenie się, zebranie, itd.), a następnie zakup potrzebnych rzeczy z wymienionej listy i dostarczenie ich do Lasu Rąk:
https://www.facebook.com/LASRAK/posts/4861981740517402
Inicjatywa „Podróżnych ugościć” oraz Teatru Nowego. W jej ramach m.in. przygotowywane są indywidualne paczki dla osób w ośrodkach dla uchodźców. Można takie paczkę skompletować, można pomóc w ich pakowaniu (w Teatrze Nowym). Kilka słów o tej inicjatywie można wysłuchać tutaj:
https://www.facebook.com/watch/?v=638368170923143
oraz przeczytać tutaj:
https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=489220155887732&id=100043992555473
i oczywiście tutaj:
https://www.facebook.com/podroznychugoscic
To idealna inicjatywa dla tych, którzy czują potrzebę pomagania osobom w kryzysie uchodźczym!
„Biblioteki bez granic”. Zbiórka książek, gier, materiałów plastycznych, dla osób przebywających w zamkniętych ośrodkach dla cudzoziemców w Polsce.
https://www.facebook.com/events/1215528848972959
Zupa na granicę. Przygotowywanie posiłków dla osób potrzebujących przy granicy:
https://zupanagranice.pl/
Inicjatywa „Rodziny bez granic”. Organizuje i koordynuje wiele działań, w które można się zaangażować:
https://rodzinybezgranic.pl/
Informacje o aktualnych zbiórkach i innych działaniach w Warszawie i całej Polsce:
https://obywatele.news/uchodzcy/
Nasze oświadczenia, apele, petycje
Oświadczenie Stowarzyszenia Harcerskiego w sprawie sytuacji w Ukrainie (28 lutego 2022) [odnośnik]
Druhny i Druhowie,
Całym sercem łączymy się z Ukrainą i jej mieszkańcami, doświadczającymi rosyjskiej agresji i bezpośredniej przemocy jakie niesie za sobą wojna. Nasze wyrazy współczucia i wsparcia kierujemy także do obywateli Ukrainy, którzy przebywają na stałe w Polsce.
Dziś nasze harcerskie zawołanie „Czuwaj” staje się prawdziwym wezwaniem. Jak pokazała historia, harcerki i harcerze zawsze stawali w gotowości do odważnej służby potrzebującym. Dziś takiej służby potrzebują nasi Sąsiedzi.
Jesteśmy przekonani, że każdy z nas jest gotowy do podjęcia niezbędnych działań na rzecz mieszkańców Ukrainy oraz uchodźców szukających schronienia i bezpieczeństwa w naszym kraju. Nie wiemy jak szybko i w jakim zakresie rozwiną się działania wojenne w Ukrainie, jednak już teraz przystępujemy do służby, łącząc siły ze wszystkimi bratnimi organizacjami harcerskimi i skautowymi w Polsce. Wkrótce drużynowi dostaną informację o działaniach, w które będziemy chcieli się włączyć.
W tym trudnym czasie zadbajmy również o poczucie bezpieczeństwa – swoje oraz naszych podopiecznych: zuchów, harcerek i harcerzy. Działajmy dalej, rozmawiajmy, odpowiadajmy na trudne pytania. Informacja to potężna broń – udostępniajmy tylko te ze sprawdzonych i pewnych źródeł.
Niech treść Prawa Harcerskiego i Przyrzeczenia wybrzmiewa teraz w naszych sercach szczególnie mocno:
Harcerz/Harcerka jest pożyteczny/a i niesie pomoc bliźnim
Harcerz/harcerka w każdym widzi bliźniego a za siostrę uważa każdego innego harcerza/harcerkę.
Mam szczerą wolę, całym życiem pełnić służbę Bogu i Polsce, nieść chętną pomoc bliźnim i być posłusznym Prawu Harcerskiemu.
Mam szczerą wolę, całym życiem pełnić służbę Polsce, dążyć do prawdy i sprawiedliwości, nieść chętną pomoc bliźnim i być posłusznym Prawu Harcerskiemu.
Naczelnictwo SH
List otwarty SH (25 sierpnia 2021) [odnośnik]
My, harcerki i harcerze, harcerscy instruktorzy i instruktorki, apelujemy o natychmiastowe zaprzestanie szykanowania przebywających na granicy Polski uchodźców. Apelujemy do Prezydenta RP – Protektora Harcerstwa, do władz państwowych, do właściwych służb i instytucji, o godne przyjęcie w naszym kraju przebywających na granicy uchodźców oraz poszanowanie ich praw.
Nasz apel wynika zarówno ze zwykłej ludzkiej przyzwoitości, jak też z wierności przyrzeczeniu harcerskiemu, w którym m.in. wyrażamy wolę pełnienia służby Polsce oraz niesienia chętnej pomocy bliźnim. Uchodźcy, uciekający z krajów w których grożą im prześladowania, to właśnie bliźni, którym należy nieść pomoc – a nie pozbawiać ich możliwości zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. Natomiast Polska której chcemy służyć to państwo będące w stanie taką pomoc godnie zapewnić, które jest otwarte na innych, które nie dręczy słabszych oraz przedstawicieli mniejszości i innych kultur, które zapewnia poszanowanie praw człowieka. Chcielibyśmy, by potrzebujący pomocy do takiej Polski trafili.
Naczelnictwo SH, 25 sierpnia 2021
Petycja podpisana przez SH – żądamy godności na granicach [odnośnik]
Nasze działania w roku 2021
- Newsletter. Od września 2021 informacje o naszych działaniach przekazujemy także w formie regularnego newslettera, którego treść można znaleźć tutaj:
https://sh.org.pl/uchodzcy-newsletter/ - Zbiórka dla uchodźców, wrzesień-październik 2021
Od 8 września do 10 października 2021, wraz ze Stowarzyszeniem Interwencji Prawnej oraz hufcem ZHP Warszawa-Mokotów, organizowaliśmy zbiórkę dla uchodźców. Dziękujemy wszystkim, którzy przekazali dary w ramach zbiórki, a także wspierali ją od strony organizacyjnej (sortowali, pakowali, przewozili, umawiali innych, organizowali przestrzeń, czas, kartony, etc.). W sumie zebraliśmy 115 kartonów darów (ubrania, koce, artykuły higieniczne, jedzenie, zabawki), z których skompletowanych zostało ok. 300 imiennych paczek przeznaczonych dla osób z ośrodka dla cudzoziemców w Kętrzynie. Pozostałe rzeczy zostały zawiezione do magazynu PCK w Lublinie, skąd będą dalej przekazane do potrzebujących w ośrodkach oraz przy granicy. O zbiórce można też przeczytać w październikowym numerze miesięcznika Czuwaj (strony 22-23). - Święto hufców, 2 października 2021
Jeden z punktów gry hufców podczas święta hufców 2 października dotyczył uchodźców – m.in. można na nim było przekazać rzeczy do organizowanej przez SH zbiórki dla uchodźców. Punkt mieścił się przy Tablicy Wdzięczności Narodowi Irańskiemu w Ogrodzie Krasińskich, z której można dowiedzieć się, iż w 1942 Iran przyjął 121000 osób, w tym ponad 20000 dzieci, deportowanych w latach 1939-1941 z kresów wschodnich RP. „Irańska pomoc uchroniła Polaków przed represjami oraz śmiercią z głodu i chorób.” Niech to będzie refleksją na dziś. Na tym punkcie można było także dowiedzieć się, do jakich innych krajów Polacy migrowali – oraz jak brzmi i do czego nas zobowiązuje art. 56 Konstytucji RP. - Warsztaty edukacyjne, wrzesień 2021
We wrześniu 2021 zorganizowaliśmy następujące warsztaty, prowadzone przez znamienitych gości, pomocne w rozeznaniu się w sytuacji dotyczącej Afganistanu i uchodźców, a także zdobyciu wiedzy dotyczącej kultury Islamu i codziennego życia muzułmanów w Polsce:
– „Ochrona uchodźców, sytuacja migrantów – kontekst prawny”, prof. Witold Klaus (Stowarzyszenie Interwencji Prawnej), 20 września
– „Afganistan: podłoża konfliktu, obecna sytuacja i realia kulturowe”, Wojciech Jagielski (pisarz, dziennikarz), 23 września
– „Islam – fakty i mity”, Karol Wilczyński (arabista, fundacja SalamLab), 27 września
– „Muzułmanie w Polsce – jak wygląda codzienność?”, Lubna Al-Hamdani (lekarka polsko-irackiego pochodzenia), 30 września - Wsparcie festynu w Krynkach, sierpień 2021
W sierpniu 2021 wsparliśmy sprzętowo organizację festynu w Krynkach.
Koordynacja i kontakt
Powyższe działania koordynuje zespół instruktorów w składzie: Alicja Durka, Matylda Górniak, Kaja Kaczmarek, Olek Kaczmarek, Barbara Kapturkiewicz, Anna Mieczyńska-Jerominek, Julianna Rutkowska, Piotr Sułkowski, Katarzyna Szymańczak-Rudnicka. (Byłe członkinie zespołu: Karolina Delura, Anna Dmowska, Kinga Kaczmarek.)
Kontaktować się z nami można wysyłając wiadomość na adres [email protected], lub bezpośrednio do innych osób z zespołu.
